Bij reflectie staat jouw professionele handelen centraal. Reflectie is gericht op jouw individuele vakinhoudelijke ontwikkeling. Het gaat dus bij reflectie niet om het proces van de cliënt maar om het proces van de hulpverlener. En daarnaast om kennis en kunde – de theoretische bagage en inzichten die het handelen van de hulpverlener expliciet maken.
Reflectie is gericht op het leren en ontwikkelen van de professional zelf. Het gaat dus niet om het bedenken hoe je het beste in de casus kunt handelen, maar om zelfonderzoek en het verkrijgen van inzicht. Het gaat om jóuw vraag, dilemma en worsteling. Je stelt jezelf vragen, je bevraagt je collega’s over hoe je aan het werk bent, hoe je denkt, hoe je handelt en waarom.
Het doel van reflectie is dat er een proces op gang komt dat het leren van de werkervaringen op gang brengt en bevordert. Er zijn verschillende reflectiemodellen in omloop die helpen om stapsgewijs te reflecteren op een bepaalde handeling of ervaring. Deze stappen maken jouw gedachten, gevoelens en handelen expliciet en brengen een blijvend leerproces op gang.
Als jeugd- en gezinsprofessional dien je in je portfolio (in Mijn SKJ) te kunnen aantonen dat je daadwerkelijk hebt gereflecteerd. Je verklaart dat je hebt deelgenomen aan reflectieactiviteiten. Dit kan op de volgende manieren:
- Reflectieverklaring
- Reflectieformat
- Drie dimensies
Als je bent ingelogd in Mijn SKJ, klik je in het linker menu op Herregistratie, en daarna op de button + Reflectie. Je kunt vervolgens je reflectie activiteit uploaden volgens een van de drie bovengenoemde manieren.
- Als de reflectie wordt begeleid door een supervisor die geregistreerd is in het supervisorenregister van LVSC, VGCT, NIP, NVO of NVRG dan kun je een ondertekende verklaring van je supervisor uploaden.
- Als je geen reflectieverklaring hebt, dan kun je kiezen of je per reflectieserie of periode een reflectieformat upload of de drie dimensies invult. Je bent er dus vrij in om te kiezen.
- Het invoeren van de drie dimensies kan nadat een reflectieserie is afgerond. Vind je het invullen van de drie dimensies Technisch instrumenteel, Normatief en Persoonlijk lastig? Gebruik dan het reflectieformat. Deze vind je in de Links & Downloads.
In je herregistratieperiode van 5 jaar moet je minimaal 60 uur reflectie volgen. Dat is gemiddeld 12 uur per jaar. Het is de bedoeling dat je regelmatig reflecteert om zo je vakbekwaamheid op peil te houden. We adviseren dan ook om deze 60 uur zoveel mogelijk over 5 jaar te verdelen. Als richtlijn kun je aanhouden dat je per jaar 6 reflectiebijeenkomsten hebt van 2 uur per keer. De minimale duur van een reflectiebijeenkomst is 1 uur. Voor ieder uur gevolgde reflectie wordt 1 punt geteld voor je herregistratie.
Als de reflectie wordt begeleid door een supervisor die geregistreerd is in het supervisorenregister van LVSC, VGCT, NIP, NVO of NVRG dan kun je een reflectieverklaring invullen, die je kan downloaden in Mijn SKJ. Deze verklaring dient door je supervisor te worden ondertekend.
Als de reflectie wordt begeleid door een supervisor die als geregistreerde supervisor in het register van LVSC, VGCT, NIP, NVO of NVRG staat, dan kan je een ondertekende reflectieverklaring uploaden en hoef je niet zelf de 3 dimensies, of een reflectieformat in te voeren bij het indienen van een reflectie-activiteit omdat de supervisor garant staat dat tijdens de reflectie de drie dimensies aan bod zijn gekomen.
De reflectieverklaring kan je bij het indienen van een reflectie-activiteit downloaden in Mijn SKJ.
Handleiding voor invoeren reflectie
Handleiding voor invoeren reflectie na kamerwissel
Handleiding voor invoeren werkervaring
Handleiding voor invoeren werkervaring met eigen verklaring (zelfstandige)
Handleiding voor invoeren deskundigheidsbevordering formeel en informeel leren
Handleiding voor invoeren evc-of hbo eis
Handleiding herregistratie indienen
Handleiding uitstel aanvragen
Tijdens reflectie moeten de drie verschillende dimensies van professionaliteit in samenhang met elkaar aan bod komen (tenzij je gebruik maakt van het reflectieformat).
De dimensies zijn:
Technisch instrumenteel
Hoe kies ik in een situatie de specifieke kennis, methoden, technieken en richtlijnen? Op welke manier pas ik deze toe in concrete situaties? Op welke manier gebruik ik kennis, methodieken, richtlijnen en instrumenten om mijn handelen te onderbouwen? Ben ik hiaten tegengekomen in mijn kennis of de toepassing daarvan? Hoe ben ik vervolgens omgegaan met die hiaten?
Normatief
Ben ik mij over het algemeen bewust van de normatieve dimensie van mijn handelen? Heb ik voldoende oog voor de morele aspecten van een situatie? Als ik nadenk over de morele aspecten in een casus, in hoeverre spelen mijn eigen normen en waarden dan een rol? En op welke manier kom ik de normen en waarden van andere betrokkenen op het spoor? Hoe onderbouw ik mijn handelen in termen van normen en waarden? En op welke manier integreer ik de beroepsethische normen (beroepscode) in mijn handelen?
Persoonlijk
Wie ben ik als persoon in de professionele relatie? Doe ik mijn werk op een manier die bij mij past? Op welke manier spelen mijn eigen ervaringen en overtuigingen een rol bij mijn handelen? Hoe bewaak ik de grenzen tussen mijn professionele handelen en persoonlijke betrokkenheid, ervaringen, waarden? Hoe ga ik om met de spanningsvelden die hierbij optreden?
Wij adviseren om na het afronden van een reflectieserie met een van de reflectievormen de reflectie in te voeren met behulp van de handleiding.
We adviseren je om regelmatig (bijvoorbeeld 1x per jaar) de gevolgde reflectie in je dossier te uploaden. Ook als je van baan verandert of een andere functie krijgt is het handig om op dat moment de gevolgde reflectie in te voeren.
MWB is een combinatie van:
- Reflectie: binnen de MWB wordt ruimte geboden om op een gestructureerde manier de reflectie te begeleiden.
- Methodiek: De pijler methodiek is het versterken en vergroten van vaardigheden welke medewerkers nodig hebben om hun werk professioneel uit te voeren. Dit kan vormgegeven worden door het trainen van nieuwe vaardigheden of verfijnen van bestaande vaardigheden.
- Casuïstiekbespreking: Wanneer een hulpverlener een cliëntgerichte vraag inbrengt, leert het team de cliënt kennen door de ogen van de hulpverlener. De wijze waarop de hulpverlener zijn cliënt beschrijft, is bepalend in de uiteindelijke uitwerking van de vraag.
Supervisie is een persoonlijk leerproces van de supervisant onder begeleiding van een supervisor. De supervisant wordt tijdens supervisiebijeenkomsten gestimuleerd tot reflectie op eigen leerproces en op eigen professioneel handelen, waarbij persoonlijke ontwikkeling en werkervaring elkaar direct en wederzijds beïnvloeden. Zie hier meer info over welke supervisorenregisters meetellen voor reflectie.
Intercollegiale begeleiding, leren van elkaar, waarin sprake is van geregelde samenkomsten en een systematische aanpak van de reflectie op het professioneel handelen van de betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid.
Teambegeleiding is een begeleidingsvorm die gericht is op samenwerking. Ieder teamlid kijkt naar zichzelf in de samenwerking met zijn/haar teamleden t.b.v. de teamdoelen en de inhoud van het werk. De begeleiding stimuleert tot reflectie op eigen handelen in de samenwerking. Ieder teamlid wordt zich bewust van zijn/haar invloed op de teamsamenwerking, waarbij persoonlijke ontwikkeling en teamontwikkeling centraal staat.
Dit is een intercollegiaal overleg, waarbij sprake is van geregelde samenkomsten en een gestructureerde aanpak van de reflectie op het professioneel handelen van de betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid.
Intercollegiale intervisie is een vorm van intercollegiale toetsing waarin sprake is van geregelde samenkomsten en een systematische aanpak van de reflectie op het professioneel handelen van de betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid.
Begeleide intervisie is een vorm van intercollegiale toetsing waarin sprake is van geregelde samenkomsten en een systematische aanpak van de reflectie op het professioneel handelen van de betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid.
Hieronder vind je beknopte handleidingen om een bepaalde activiteit in te dienen of een handeling uit te voeren in Mijn SKJ.
- Handleiding voor invoeren reflectie
- Handleiding voor invoeren reflectie na kamerwissel
- Handleiding voor invoeren werkervaring
- Handleiding voor invoeren werkervaring met eigen verklaring (zelfstandige)
- Handleiding voor invoeren deskundigheidsbevordering formeel en informeel leren
- Handleiding voor invoeren evc-of hbo eis
- Handleiding herregistratie indienen
- Handleiding uitstel aanvragen
Geregistreerde professionals zijn opgenomen in een beroepsregister. Een professional wordt alleen in een beroepsregister opgenomen als hij of zij voldoet aan eisen van vakbekwaamheid. Geregistreerde professionals werken continu aan hun professionele ontwikkeling door het regelmatig volgen van na- en bijscholing en door reflectie op het eigen handelen. Zij verbinden zich aan de normen en standaarden die de beroepsgroep zelf aan goede professionals stelt, zoals een beroepscode en vakinhoudelijke richtlijnen. Beroepsregistratie draagt hiermee bij aan de kwaliteit van de hulpverlening.
Als je 5 jaar geregistreerd staat als jeugd- en gezinsprofessional moet je aantonen dat je actief bezig bent geweest met je professionele ontwikkeling. Hier vind je de eisen die gelden voor de herregistratie. Je hoeft niet te wachten met indienen van je herregistratie tot al je activiteiten beoordeeld zijn. Zodra je genoeg punten hebt ingevoerd, kun je je herregistratieaanvraag indienen. Let op! Alleen binnen je herregistratieperiode afgeronde activiteiten kunnen meetellen.
In Mijn SKJ zie je bij ‘herregistratie’ of er bij jou een aanvullende/bijkomende eis van toepassing is. Zorg er daarnaast voor dat je altijd een geldige VOG hebt, van niet ouder dan 5 jaar en 3 maanden.
Als je geregistreerd bent, kan je inloggen in Mijn SKJ. Daar vind je jouw persoonlijke portfolio. In jouw portfolio kan je bijhouden wat je hebt gedaan op het gebied van deskundigheidsbevordering, reflectie en werkervaring.
Je reflectietraject – nog los van de vormen die je gebruikt – start met het formuleren van leervragen. Je leervragen kunnen voortkomen uit:
- concrete ervaringen uit de praktijk
- zelfonderzoek en kritische zelfreflectie
- het vragen van feedback aan cliënten, collega’s en leidinggevenden.
Let op: feedback vragen is geen klanttevredenheidsonderzoek. Het uitgangspunt blijft de eigen beroepshouding.
Om je eigen leerproces te structureren, is het van belang een plan te maken – een routekaart – waarin je leervragen staan en hoe je aan die leervragen gaat werken.
Een reflectieformat bestaat uit drie onderdelen
- De leervraag/leervragen die ik voor mezelf heb geformuleerd is/zijn:
- In hoeverre hebben de ingediende activiteiten geleid tot het behalen van deze leervraag/leervragen?
- Eventueel: Het leerdoel/de leerdoelen waarop ik mij in de komende periode wil richten, is/zijn:
Als je op deze gestructureerde wijze werkt, kun je voor je (gehele) herregistratie dit format met de drie onderdelen invoeren. De periode, het aantal reflectievormen en het aantal reflectieseries die behoren bij dit reflectieformat mag je zelf bepalen aan de hand van jouw leervragen.
Het reflectieformat vind je in Mijn SKJ, of in de Links & Downloads.
In een dialoog waar bij het niet gaat om expliciet stellingnames (discussie) maar vooral het zoeken naar verbinding in de meningen en opties en waarbij de lijnverantwoordelijke(n) een duidelijke coachende en ontvangende/ondersteunende rol heeft. Een kenmerk van dit overleg is juist de betrokkenheid van de lijnverantwoordelijke(n), maar wel met een andere rol!
Consultatie is een begeleidingsvorm waarbij er een gerichte vraag of werkprobleem aan de orde wordt gesteld door een medewerker. Meedenken met en vragen stellen over een probleem/dilemma waarbij de medewerker naar zichzelf kijkt en daarbij het eigen handelen overdenkt.
VIB is een vorm van begeleide intervisie waarbij aan de hand van praktijkcasussen die door professionals zijn gefilmd, op een systematische wijze gereflecteerd wordt op het professioneel handelen van de betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid.